Specjalistyczna Praktyka Lekarska
lek.med Bogusława Kozakiewicz- Cerek
specjalista Ginekolog- Położnik

CIEKAWOSTKI MEDYCZNE I NIE TYLKO          

Nazwa NIKOTYNA, pochodzi od nazwiska francuskiego ambasadora w Lizbonie Jeana Nicot. To on sprowadził tytoń na dwór francuski w XVI w.W liściach i korzeniu tytoniu szlachetnego znajduje się ok 6-8% nikotyny i służy roślinie do ochrony przed roślinożercami. Nikotyna jest silną trucizną, która uzależnia jak narkotyk. W dymie tytoniowym po za nikotyną znajduje się wiele innych rakotwórczych substancji np: tlenek węgla ( gaz powodujący zaczadzenia ), aceton, cyjanowodór ( kwas pruski, używany przez hitlerowców w komorach gazowych ), naftalina, DDT, fenol, formaldehyd i wiele innych trujących i rakotwórczych substancji. Palacze tytoniu w około 40% mają gorsze rokowania dotyczące zdrowienia i gojenia ran przy zabiegach chirurgicznych. Idealny okres abstynencji nikotynowej przed zabiegiem chirurgicznym  to co najmniej 4 tygodnie.

Oscar Wilde: ” Są tylko dwie tragedie na tym świecie. Jedna to nie dostać tego, co się chce, a druga to dostać”

Prawa naturalne wg żyjącego w XVI wieku Grocjusza: 1) poszanowanie cudzej własności, 2) dotrzymywanie przyjętych zobowiązań, 3) odszkodowanie za wyrządzoną szkodę, 4) kara za popełnione przestępstwo. Jakie to wydaje się być proste!!

Pewien Psychiatra z Kalifornii ( W.M. Bortz) stwierdził ” Żyjemy zbyt krótko i umieramy zbyt długo”. Bardzo celne spostrzeżenie !! Bardzo chcielibyśmy żeby nasze życie jak najdłużej było wolne od schorzeń, zaburzeń i niepełnosprawności. Wiemy, że na długość naszego życia znamienny wpływ mają takie czynniki jak: prawidłowa masa ciała, dieta z ograniczeniem nasyconych kwasów tłuszczowych ( unikanie nadmiaru mięsa, nabiału,wyrobów z mąki białej i słodyczy), odpowiednia ilość antyoksydantów  dostarczanych z pożywieniem ( kiełki, rośliny strączkowe, orzechy, oliwa z oliwek), ale też aktywność seksualna! prawidłowa ilość snu, towarzyskość, utrzymanie sprawności umysłowej, utrzymanie aktywności fizycznej, niepalenie tytoniu i umiarkowane spożywanie alkoholu ( zawarty w czerwonym winie resweratrol to tzw związek sirtuinopodobny czyli enzym długowieczności) i kawy. Wiemy też, że o długości naszego życia czynniki genetyczne decydują tylko w 20%, aż w  80% decyduje styl życia, dieta i wpływ środowiska. Powinniśmy unikać  żywności przetworzonej i konserwowanej. Prawidłowa aktywność fizyczna to umiarkowany 30 minutowy wysiłek wykonywany 3-5 razy w tygodniu.  Prawidłowy sen, to spanie 6-8 godzin w godzinach nocnych, dający uczucie wypoczęcia rano. Dłużej żyją ludzie którzy wyważają rytm pracy i odpoczynku, oraz większość czasu spędzają pracując na powietrzu.

Na przełomie XX i XXI wieku wytworzył się stereotyp, że należy być  “wiecznie” młodym i sprawnym, a oznaki starzenia należy traktować jak przegraną w walce o bycie młodym. Okazuje się tymczasem, że ludzie odnoszący się pozytywnie  do swojej starości żyją ok 7,5 roku dłużej! Dłużej żyją ludzie pozytywnie nastawieni do siebie i innych. Młodość to stan umysłu a nie określona liczba lat, młodość to wyobraźnia…żywiołowość uczuć…to wola… to realizacja swoich marzeń niezależnie od tego ile mamy lat i jak bardzo pomarszczoną skórę, ważne żeby nasza dusza tych zmarszczek nie miała!!

SUPLEMENTY DIETY- nie są lekami i ich produkcja nie podlega surowym normom produkcji , jakości i wprowadzania ich na rynek. Ponad połowa Polaków wierzy, że suplementy diety są bezpieczne dla zdrowia! A tymczasem suplementy bardzo często wywołują podrażnienie przewodu pokarmowego, zaburzenia snu, zaburzenia psychiczne, reakcje skórne alergiczne, oraz zaburzenia układu sercowo – naczyniowego. U WIĘKSZOŚCI LUDZI NIE MA POTRZEBY UZUPEŁNIANIA SUPLEMENTAMI NATURALNEJ DIETY. Gdy występują niedobory należy zgłosić się do lekarza, który zapisze odpowiednie leki które uzupełnią te niedobory i bardzo często są to leki dostępne bez recepty( OTC- które podlegają kontroli prawa farmaceutycznego), ale nie są to suplementy! Producenci suplementów robią wszystko żeby zatrzeć granicę pomiędzy suplementami a lekami stosując np. podobne opakowania, podobne do leków formy suplementów typu : kapsułki, tabletki, agresywnie sugerują w reklamach lecznicze działanie suplementów(( bzdura!). Przeprowadzona w 2017 r kontrola przez NIK, wykazała liczne nieprawidłowości między składem suplementów wypisanym na etykiecie a jego zawartością rzeczywistą. Wielokrotnie stwierdzono występowanie w badanych suplementach substancji szkodliwych lub niedozwolonych. CHCĄC UZUPEŁNIĆ NIEDOBORY PYTAJCIE W APTEKACH O LEKI( dostępne bez recepty) A NIE O SUPLEMENTY. Ważna uwaga na koniec: informujcie swojego Lekarza o stosowanych suplementach i lekach OTC, bo głownie suplementy mogą być przyczyną Waszego gorszego samopoczucia i dolegliwości.

RYTM BIOLOGICZNY- to swoisty zegar w każdym organizmie który powstał w drodze zmian ewolucyjnych. Ewolucja zadbała o swoistą synchronizację pomiędzy astronomicznym rytmem dzień- noc, oraz rytmem sen- czuwanie i wewnętrznym rytmem poszczególnych narządów i układów wydzielniczych w ludzkim ciele. Zakłócenie tego rytmu wpływa w sposób wielce negatywny na zdrowie. Ten ” biologiczny zegar” nie może być postrzegany jako jednostka, bo w istocie rzeczy jest to cały szereg  ” zegarów”, które są od siebie wzajemnie zależne i wzajemnie na siebie wpływają np. rytm serca, rytm oddechowy, u kobiet rytm menstruacyjny, rytm sen/ czuwanie itd. Osoby z zaburzonym rytmem częściej cierpią na zab. jelitowe, otyłość, cukrzycę,  nadciśnienie i są bardziej podatne na mutacje nowotworowe, brak prawidłowego wydzielania melatoniny  w godzinach nocnych sprzyja Chorobie Alzheimera. Przywrócenie równowagi po latach życia w nieprawidłowym rytmie często wymaga wielu tygodni cierpliwości i zmiany “złych ” nawyków. Zacznijmy od tego, że wydzielanie melatoniny( hormonu który sprzyja zasypianiu) rozpoczyna się po ok 40 minutach niedocierania do mózgu bodźców aktywności, a zwłaszcza niebieskiego światła. Zakładając zasypianie ok 22-23.00, powinniśmy już ok 21-szej przestać używać telefonu, wyłączyć komputer, telewizor i sypialnię traktować jak miejsce do spania a nie pokój telewizyjny czy miejsce pracy z telefonem lub laptopem.  Natomiast dobrze jest przed zasypianiem  odbyć 30 minutowy spacer, wypić kubek ciepłego kakao, wziąć prysznic i udać się do łóżka. Temperatura w sypialni nie powinna być większa od ok 18-19 stopni, a nawet może być niższa. Ten sposób zachowania przed snem należy cierpliwie codziennie powtarzać, aż nasz mózg ” uwierzy” i zacznie reagować wydzielaniem Melatoniny.

MIKROBIOM- tryliony żyjących w nas pożytecznych bakterii. Każdy szczep bakteryjny ma przypisaną przez ewolucję rolę do odegrania. Chronią nas przed bakteriami chorobotwórczymi, pomagają w trawieniu, wspomagają system immunologiczny.Zdrowy mikrobiom to dobry nastrój, energia na co dzień, odporność na przeziębienia, lepszy stan skóry!! Wyraźną oznaką zaburzeń mikrobiomu są wzdęcia, tzw jelito nieszczelne, zespół jelita drażliwego, Choroba Leśniowskiego- Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, egzema, ale też problemy z wagą i objawy przemęczenia.

ZATRUCIA LEKAMI- najczęstszą przyczyną zatruć lekowych w Polsce jest zatrucie paracetamolem. Najprawdopodobniej tak się dzieje bo agresywne reklamy sugerują, że są to preparaty bezpieczne, które można bezkarnie używać. Paracetamol występuje aż w 177-miu preparatach które można kupić bez recepty!! Objawy zatrucia często są mało charakterystyczne zwłaszcza w pierwszej fazie( czyli 30 min do 24 godzin) po przedawkowaniu, ale czasem te objawy mogą pojawić się nawet kilka dni po zatruciu. Pierwsze objawy zatrucia paracetamolem to nudności, wymioty, brak apetytu, osłabienie, wzmożona potliwość. U większości osób te objawy miną same i nie dojdzie do uszkodzenia wątroby, ale gdy tak się nie stanie to dojdzie do etapu drugiego zatrucia (24-48 godz). Dolegliwości się nasilą, pojawi się ból w prawym podżebrzu, a w badaniach już wystąpią wskaźniki uszkodzenia wątroby. Etap trzeci to piorunujące uszkodzenie wątroby ( 72-96 godz). Etap czwarty to zgon! W tej chwili ratunkiem jest przeszczep wątroby. I UWAGA!!! Nadużywanie paracetamolu, aspiryny i ibuprofenu w połączeniu z pozoru niewinnymi dawkami alkoholu może znacznie przyśpieszyć wystąpienie fazy drugiej i trzeciej.

SZCZEPIENIA- czy wiecie, że w Szwecji szczepienia dzieci nie są obowiązkowe, a mimo to wyszczepialność wynosi 97,5%, a szczepienia przeciwko pneumokokom wykonuje ponad 98%. Z danych Izraelskich ( gdzie również szczepionych jest ok 98% dzieci), wynika że dzięki szczepieniom, hospitalizacje dzieci z powodu zapalenia płuc i zapalenia ucha środkowego spadły o 55%. O 50% spadło również leczenie dzieci antybiotykami, a to z kolei spowodowało, że jest znacznie mniejsza antybiotykooporność. To są informacje jakie uzyskałam czytając wywiad z dr. Sven-Arne Silfverdal, MD, PhD, MPH, adiunktem w Klinice Pediatrii Wydziału Nauk Klinicznych Uniwersytetu w Umea w Szwecji i MD prof Pediatrii Davidem Greenbergiem z Kliniki Pediatrii w Uniwersyteckim Centrum Medycznym Soroka w Beer Szewie. Bardzo mądrze wypowiedział się MD Silfverdal mówiąc: ” Powinniśmy edukować Rodziców w zakresie potrzeby szczepienia, zawsze wysłuchać ich wątpliwości i z szacunkiem odpowiadać na pytania, odnosząc się do ich argumentów”. Ciekawe, bardzo pouczające!!

KAWA-już w 2016 roku Instytut Żywienia i Żywności umieścił kawę w “piramidzie żywienia i aktywności fizycznej” dla osób dorosłych, a w 2017 roku umieścił ją również w “piramidzie” dla seniorów czyli osób po 65 roku życia. Kawa ma bardzo silne działanie antyoksydacyjne dzięki związkom bioaktywnym które zmniejszają ryzyko miażdżycy, udaru mózgu, zawału serca, cukrzycy typu 2, nowotworów. Zawarta w kawie kofeina wpływa ochronnie na ośrodkowy układ nerwowy. Wyniki wieloletnich i wieloośrodkowych badań pozwalają na stwierdzenie iż wśród osób które przez wiele lat piją regularnie kawę, ryzyko śmierci z powodu niemal wszystkich  chorób spada o 10-20%. Nie małym zaskoczeniem dla hepatologów było odkrycie, że kawa hamuje proces włóknienia wątroby i spowalnia jej marskość. Warto wiedzieć, że kawa wspomaga perystaltykę jelit przez co skraca czas pasażu jelitowego i tym samym ogranicza ekspozycję na karcinogeny. Kawa ma działanie przeciwzapalne, zwiększa wrażliwość na insulinę, korzystnie wpływa na mikrobiom.  Wydaje się, że zalecana ilość kawy to nie mniej niż 4 filiżanki, ale  dodatek mleka i cukru do kawy zmniejsza jej prozdrowotny wpływ.

Picie kawy powinny ograniczyć Kobiety w ciąży, oraz kobiety po 60 roku życia z osteoporozą.

NABIAŁ- coraz bardziej wzrasta we mnie podziw dla mądrości “Matki Natury”, którą my -Ludzie cywilizowani chcemy poprawiać. Z ostatnich doniesień: po 20 – tu latach obserwacji i badań ostatecznie okazało się, że dla organizmu człowieka i jego zdrowia zdecydowanie lepsze są produkty nabiałowe pełnotłuste niż te odtłuszczone. I to rozumiem…już do łask wróciły jajka, masło( precz margaryno!), kawa, czekolada ( tylko gorzka, ale zawsze…coś ), niedługo się okaże, że BMI 20 to jest za mało, stawiam na BMI-25. Zobaczymy za kilka lat co dalej z powrotem do tego co ewolucyjnie wypracowaliśmy i co było dobre, a my ludzie drugiej połowy XX wieku zaczęliśmy w swej ” mądrości” poprawiać i zmieniać , a okazało się że nie na lepsze. Mam cichą nadzieję, że Mamy zaczną na śniadanie i przed snem gotować swoim dzieciom kakao na mleku pełnym, a nie podawać te chemiczne granulki czy proszki.

 

Comments are closed.